İnsaniyet Nimeti Birçok hastalıklarla musibetzede olmuş ve her an binlerce ızdırap çeken bir insana, bu ızdıraplı insaniyet yerine sıhhatli bir kedi olmayı isteyip istemediği sorulsa, bu teklifi derhal reddedecektir. Kedi denilince, ağzımızdaki rızkını da beraber düşünürüz. Demek ki o insan, o hali için de yine Cenab-ı Hakk'a şükür ile mükelleftir. Tâ ki, küfür ve isyan ile insaniyet nimetini ebediyen kaybetmesin. Oyun mu, ilim mi ? Divâne bir çocuğun okula gitmeyerek oyunu ilme tercih etmesi gibi, fasık adam da günahı sevaba, eğlenceye ibadete tercih ediyor. İnsanın Kıymeti Bir adamın binlerce ağacı, yüzlerce hayvanı ve bir tane de çocuğu olsa, bu zat âğaçlarının ve hayvanlarının tamamını istediği anda kesebileceği ve hiçbir ceza görmeyeceği halde, çocuğunun bir parmağını dahi kesemez. İşte insanın kıymetine bu misalle bir derece bakabilirsiniz. Dünyayı Kesben Değil Kalben Terk etmek İnsan dünyaya çalışmalı, muvaffakiyetin şartlarını hakkıyla yerine getirmeli, fa,kat asla ona kalbini bağlamamalıdır. Bilindiği gibi insan, ineğin sütünü sağar, etinden istifade eder, fakat onu odasının başköşesine bağlamaz. İneğin yeri oda değil, ahırdır. Öyle de, insan dünyadan istifade eder, para kazanır, mal mülk sahibi olur. Bunlar dünya hayatı için gerekli- dir, fakat insan bunları vesile olarak bilmeli, gaye yapma- malıdır. İnsan parasını kalbine değil, kasasına koymalı. Keza, sarayını gönlüne değil arsasına kurmalıdır. Zira, kalb Samediyetin âyinesidir, marifet ve muhabbete mahal olmak için yaratılmıştır. İnsan, Beytullah mesabesindeki kalbine servet, ma- kam, teveccüh-ü nas gibi şeyleri koymamalı ve o kalbin nezaketine halel vermemelidir.